Duindoorn

door | smaakmaker

De duindoorn is een bladverliezende struik die je wijdverspreid op droge, arme grond aantreft. Omdat deze struiken gedijen op een kalkhoudende bodem en bestand zijn tegen zout en zeewind, zie je ze van nature in de duinen van de kuststreken. De duindoorn, met haar zilvergrijze lancet- tot lijnvormige bladeren, kan maar liefst 4 meter hoog en 3 meter breed worden. Meerdere struiken kunnen compleet ondoordringbare, doornige bossen vormen. Het is een tweehuizige plantensoort, wat betekent dat er struiken zijn die bloeien met mannelijke meeldraadbloemen en struiken die bloeien met vrouwelijke stamperbloemen. Beide zijn nodig om bessen te kunnen ontwikkelen.

In het vroege voorjaar bloeit de duindoorn bescheiden. De geeloranje bessen groeien in formatie rondom de takken van de vrouwelijke plant. Eigenlijk zijn het geen echte bessen, maar schijnbessen: vruchten waarbij het vruchtbeginsel uitgroeit tot het harde zaad, met het sappige, vlezige weefsel dat ontstaat uit de twee kelkbladen eromheen.

Eigenschappen

Duindoornbessen bevat hoge gezondheid bevorderende stoffen. Niet alleen trekvogels hebben hier een energie-boost aan, ook wij hebben baat bij de hoge doseringen vitamine C (maar liefst 60x zoveel als een sinaasappel), vitamine B12, foliumzuur en antioxidanten. De oliรซn die de bessen, jonge twijgen en blaadjes bevatten kennen geneeskrachtige toepassingen. Gekweekte rassen zijn geschikt voor in de tuin, bijvoorbeeld als haag.

Culinair

Ook al zijn de bessen erg zuur, ze zijn zeker te gebruiken voor allerlei culinaire toepassingen zoals gelei, sap en compote. Duindoornbessen zijn met hun passievruchtachtige smaak heerlijk in combinatie met chocolade, of in een cocktail. In onze streek wordt het veelvuldig gebruikt in de horeca, bijvoorbeeld in een frisse vinaigrette voor bij de vis, in ijs en in taarten.

Leuk weetje!

De duindoorn is een positieve schakel in het leefgebied van duinflora en -fauna. In de buurt staan vaak dichte vlierbosjes, brandnetels en braam. Van de bladeren, bloesem en bessen wordt door allerlei insecten en vogels dankbaar gebruik gemaakt. In de winter gaan de bessen gisten. Spreeuwen, lijsters, koperwieken en kramsvogels die ervan snoepen kunnen dan flink dronken worden!


Om duindoornbessen eind september, begin oktober te oogsten kunnen ze met tak en al afgeknipt worden. Dat kan zonder problemen, want de struik groeit toch zeer snel: tot een hele meter per jaar. Trek dan wel dikke leren handschoenen aan. Leg de takken in een zak in de vriezer en de bevroren bessen vallen zo van de takken als je met de zak schudt. Makkelijk, en de smaak is ook nog eens beter.   

Bronnen: Culi Advies, Ecomare, Eetbaargoed, Stadstuinieren