Aandacht voor lokaal

Wethouder Jurgen Vervaet, geboren en getogen in Biervliet, drukte als ondernemer een stempel in de Zeeuws-Vlaamse handel in jong-gebruikte personenwagens en doet dat sinds 2018 in de plaatselijke politiek. Zeeuwse nuchterheid gaat hand in hand met een vleugje nostalgie. Tenslotte draait alles om beleving. De aandacht voor lokaal krijgt hiermee voor Jurgen een persoonlijk tintje.

Jurgen Vervaet: “De consument kent te weinig het verhaal achter het streekproduct”

“De aardbeien uit Israël in het doosje uit de supermarkt ruik je niet als je die koopt. Maar loop op de meikermismarkt in Koewacht en de geur van verse aardbeien komt je tegenmoet. Dat geeft een beleving”, vindt Jurgen. “Net als noten van de plaatselijke notenboer die hij zelf in de olie heeft gebrand. Dat smaakt toch heel anders dan noten in plastic verpakt. Al komen de noten zelf natuurlijk wel van ver weg.” Bij de beleving horen voor Jurgen de verhalen bij foodproducten. “Laatst sprak ik een lokale ondernemer in groente en fruit. Die zei: ‘Ik kan biologische tomaten aanbieden of tomaten uit de buurt die waarschijnlijk ook onbespoten zijn. De klant heeft liever de tomaat met het bio-label.’ De kassen die hier in Westdorpe tomaten kweken leveren honderd procent spuitmiddelvrij. Toch kiest de consument voor biologisch, gewoon door dat label. We slaan in de voedingsmiddelenindustrie de verkeerde kant in door alles van labels te voorzien. Wat is mis met de kip die geslacht is door de boer? Het PFAS-verhaal hier even buiten beschouwing gelaten.” De consument heeft gebrek aan kennis over waar een product vandaan komt en hoe het is gekweekt. “Er is in het schap geen tijd om het verhaal te vertellen. Terwijl een label dat in één oogopslag doet. Het mooie van een initiatief als Koop, Eet en Beleef Lokaal is dat zij het verhaal wel vertellen. Ik denk dat zo’n netwerk elkaar versterkt. Het laat zien wie waar zit en helpt mensen kennis bij te brengen. Het is ook mooi te zien dat de plaatselijke horeca aandacht geeft aan streekproducten en streekgerechten. Er worden zelfs kookboeken over gemaakt.” Jurgen verwondert zich ook wel eens over de tegenstrijdigheid die hij ziet bij mensen. In zijn portefeuille zit onder andere het beheer van de openbare ruimte. “Mensen willen geen bespoten appels, maar ondertussen gooien ze azijn en andere materialen over hun stoepje. Dat komt wel in de natuur terecht. De normen in de landbouw worden steeds strenger. Dat geeft niet, maar soms worden dingen uit z’n verband getrokken. Tegenwoordig worden in Nederland producten zoals aardappelen en uien op een eerlijke manier geteeld en verwerkt, ook zonder label. Dat moet je je bij een product uit het buitenland nog afvragen.” 

Beleving

Een voordeel van buitenlandse producten is dat je ze het hele jaar rond kunt krijgen. Maar ook hierbij komt de nostalgie om de hoek kijken. “Niks is zo mooi als met het seizoen meegaan. De zomer is de tijd om buiten te eten en de winter is de tijd om een stoofpot lang op het vuur te hebben staan. Die geur, dat geeft warmte en gezelligheid. Ik barbecue graag, maar dat vind ik toch echt iets voor de zomer. Zo’n stoofpotje hoort voor mij gewoon bij de winter. Net zoals lamsvlees bij het voorjaar. Wat dat betreft ben ik zeker nostalgisch ingesteld. We vinden het normaal dat er een aspergetijd is en dat de mosselen er zijn bij de ‘r’ in de maand. Als Zeeuw weten we dat nog wel.” Jurgen is een Bourgondiër te noemen. “Ik hou enorm van eten. En mijn vrouw kan enorm goed koken.” Ze bezoeken graag de markt, de visboer en de groentekraam bij de boer. “De markt biedt gemak. De marktkoopman weet veel. Het leuke van lokaal kopen is dat je leuke gesprekken voert. Dat degene naast je zegt ‘je moet deze groente eens proberen’, of ‘de komkommers zijn rechter dan vorig jaar!’ Ook dat is een stukje beleving. Wat mij het meest verbaast, is dat de aandacht voor het streekproduct zich op een hele andere manier ontwikkelt, terwijl de landbouw steeds grootschaliger wordt. Een grote agrarische onderneming die dan wel dat kastje aan de straat heeft staan en het blijkbaar belangrijk vindt zijn product per kilo te promoten. Dat je daarbij de doosjes terug in kunt leveren, is behalve circulair ook weer een stukje nostalgie. Mijn grootvader sorteerde en leverde aardappelen aan frietboeren, maar de aardappelen en uien van het land werden ook op tafel op de weegschaal afgewogen voor lokale verkoop. Mijn moeder is een boerendochter en mijn vrouw ook. Ik heb zelf die achtergrond. Ik haal mijn aardappelen liever bij de boer omdat ik dan weet waar ze vandaan komen en hoe ze smaken. Aardappelen van kleigrond of zandgrond scheelt gigantisch van smaak, net als het ras.” 

Lokaal elkaar versterken

Jurgen is mét zijn Zeeuws-Vlaamse bescheidenheid trots op zijn regio. “Hier komen mooie producten vandaan die elders niet of bijna niet voorkomen. Mosselen, vlas; een bijzonder landbouwproduct dat heel specifiek hier geteeld wordt. De bruine bonen in Zeeuws-Vlaanderen vormen een groot deel van de wereldproductie. Asperges. We leven in een streek die wereldwijd naam heeft gekregen door wat hier geproduceerd en ontwikkeld is. Daar mogen we trots op zijn.” Tijdens zijn werk als wethouder spreekt hij veel met ondernemers. Knipt hij een lintje door bij een opening van een nieuwe zaak, dan voelt hij zijn eigen ondernemersbloed weer stromen. “Ik blijf het interessant vinden me te verdiepen in ondernemingen. Als ondernemers kun je elkaar versterken, ook op agrarisch gebied. Bijvoorbeeld door een versmarkt te creëren voor jezelf. Verkoop naast je eigen aardappelen en uien eieren, asperges en tomaten van een agrarische ondernemer uit de buurt en je krijgt meer loop. Slim ook van de horeca om lokale producten in te kopen. Aan de inkoopkant zit volgens mij de winst.” 

Foto (Inge Verschuren): Wethouder Jurgen Vervaet voor de omgeploegde Zeeuwse akker, uitgebeeld door schilder Johnny Beerens, in de burgerzaal van Stadhuis Terneuzen